Giriş

Birçok stabil kripto para protokolü, ya bir tasarım yelpazesini (tamamen teminatlandırılmış) ya da diğerini (desteksiz şekilde tamamen algoritmik) tamamen benimsemiştir. Teminatlandırılmış stabil kripto paralar ya emanet riski taşır ya da zincir üzerinde aşırı teminatlandırma gerektirir. Bu tasarımlar, tamamen algoritmik tasarımlardan daha yüksek güven ve oldukça sıkı bir sabit fiyata sahip bir stabil kripto para sağlar. Basis, Empty Set Dollar ve Seigniorage Shares gibi tamamen algoritmik tasarımlar, Bitcoin'in erken dönem merkezi olmayan para vizyonunu işe yarar bir stabilite ile yakalayan, yüksek derecede tröstsüz ve ölçeklenebilir bir model sağlar. Algoritmik tasarımlarla ilgili sorun; başlangıçlarının zor olması, büyümelerinin yavaş olması (2020'nin 4. çeyreği itibarıyla hiçbirinde önemli bir hareketlenme yoktur) ve gerçek stabil kripto paralar olarak kullanışlılıklarına gölge düşüren aşırı volatilite dönemleri sergilemeleridir. Teminatlı stabil kripto paralara kıyasla ciddi bir alternatiften çok bir oyun/deney olarak görülmektedir.

Frax, yüksek düzeyde ölçeklenebilir, tröstsüz, son derece istikrarlı ve ideolojik olarak saf bir zincir üzerinde bir para yaratmak için her ikisinin de tasarım ilkelerini uygulayan ilk stabil kripto para protokolü olmayı hedeflemektedir. Frax protokolü; bir stabil kripto para olan Frax'i (FRAX), ve bir yönetim tokeni olan Frax Hisseleri'ni (FXS) kapsayan iki tokenli bir sistemdir. Protokol ayrıca USDC teminatı tutan bir havuz sözleşmesine sahiptir. Havuzlar yönetim ile eklenebilir veya kaldırılabilir.

Teminat miktarının ne kadar hızlı değiştiğine dair önceden belirlenmiş bir zaman çerçevesi olmamasına rağmen FRAX adaptasyonu arttıkça kullanıcıların teminat yerine algoritmik olarak stabilize edilen daha yüksek bir FRAX arz yüzdesiyle daha rahat olacağına inanıyoruz. Protokoldeki teminat oranı yenileme fonksiyonu, herhangi bir kullanıcı tarafından saatte bir kez çağrılabilir. FRAX'in fiyatı 1 doların üzerinde veya altındaysa, fonksiyon teminat oranını %0,25'lik adımlarla değiştirebilir. FRAX 1 doların üzerinde olduğunda, fonksiyon teminat oranını bir adım düşürür ve FRAX'in fiyatı 1 doların altında olduğunda fonksiyon teminat oranını bir adım arttırır. Hem yenileme hızı hem de adım parametreleri yönetim aracılığıyla ayarlanabilir. Protokolün gelecekteki bir güncellemesinde, bir "Oransal-İntegral-Türevsel (PID) denetleyici tasarımı" kullanılarak dinamik olarak bile ayarlanabilirler. FRAX, FXS ve teminat fiyatlarının tümü, Uniswap çifti fiyatının ve ETH:USD Chainlink oracle'ının zaman ağırlıklı ortalaması ile hesaplanır. Chainlink oracle, protokolün Uniswap'te ortalama stabil kripto para havuzu yerine doların gerçek fiyatını almasını sağlar. Bu, FRAX'in yalnızca mevcut stabil kripto paraların ağırlıklı ortalamasını kullanmak yerine daha fazla esneklik sağlayacak olan dolara karşı sabit kalmasını sağlar.

FRAX stabil kripto paraları, uygun miktarda bileşen parçalarının sisteme yerleştirilmesiyle basılabilir. FRAX başlangıçta %100 teminatlandırılmıştır. Yani FRAX basmak sadece basım sözleşmesine teminat koymayı gerektirir. Kesirli aşamada FRAX basmak, uygun teminat oranının yerleştirilmesini ve Frax Hisseleri (FXS) oranının yakılmasını gerektirir. Protokol, teminat olarak her tür kripto para birimini kabul edecek şekilde tasarlanmış olsa da Frax Protokolünün bu uygulaması, teminattaki volatiliteyi yumuşatmak için esas olarak zincir üzerindeki stabil kripto paraları teminat olarak kabul ederek FRAX'in daha algoritmik oranlara sorunsuz bir şekilde geçmesini sağlar. Sistemin hızı arttıkça ETH ve Wrapped BTC gibi volatil kripto para birimlerini gelecekteki havuzlara dahil etmek yönetim ile daha kolay ve güvenli bir hâle gelir.